JAWA S-554 6 daagse |
Jawa S-554 in 6 daagse uitvoering van Bram Hartman. |
motortype | 2 cilinder 2 takt, luchtgekoeld door rijwind, 360 graden krukas. |
cilinderinhoud | 344 cc |
compressieverhouding | 1 : 8,5 |
boring x slag | 58 x 65 mm |
maximum vermogen | ca. 19 pk bij 4750 tpm. |
maximum koppel | |
topsnelheid | ca. 100 km/uur |
electrische installatie | 6 Volt, dynamo, accu, claxon, verlichting voor en achter, remlicht |
ontsteking | accu, bobine |
startsysteem | separate kickstarter |
koppeling | 5 platen, 3 spiraalveren, in olie |
versnellingen | 4 |
overbrenging | Prim.ketting1:1,62 sec.ketting 1:3,07 1.versn.1:3,60 2.versn. 1:2,22 3.versn. 1:1,41 4.versn. 1:1 |
frame | enkelvoudig wiegframe |
vering voor | telescoop, olie gedempt |
vering achter | swingarm met oliegedempte veerelementen |
remmen voor | trommel |
remmen achter | trommel |
bandenmaat |
voor: 3,00 x 21" achter: 3,50 x 19"
Enduro type
|
L x B x H | 2100 x 720 x 1150 mm |
gewicht leeg | 150 kg |
tankinhoud | 15 liter |
prijs in Nederland | |
bijzonderheden | 6- daagse uitvoering, type S-554, bouwjaar omstreeks 1958, prim.ketting type duplex, aluminium cylinders met ingeperste nikkelstaal bussen. |
Hallo Rob,
Toen ik dit Perak
zesdaagse blok vond, besloot ik een complete zesdaagse Perak 350 te
bouwen.
Maar ik moest wel meer details weten over
alle aanpassingen voor de zesdaagse uitvoering.
Zoals je weet gebruikten de Tjechen in die
tijd heel veel onderdelen van standaard produktie machines voor de
sportmotoren, maar er zijn specifieke wedstrijd aanpassingen geweest.
Ik heb bij velen navraag gedaan en via via
tot in Tjechië toe, waar die aluminium cylinders dan wel van waren. Ook
internet geprobeerd en op beurzen nagevraagd bij Jawa deskundigen.
Ook heb ik de Jawaclub nl. en die in Zweden
benaderd, helaas kon niemand mij vertellen over die 350 cc cylinders,
laat staan iets over het bestaan van een gehele 350 Perak twin zesdaagse
machine. Wel over de 250 ééncylinder, maar van een twin uitvoering
wist niemand iets.
Toen vond ik enige platen van een 2005
kalender van Jawa. En daar zag ik ineens een 350 twin zesdaagse met voor
mij bekende cylinders. En ook nog een wegracer Voor mij was het nu
wel duidelijk, er is wel degelijk een twin zesdaagse uitvoering geweest.
Trouwens, in de koelribben van mijn cylinders zaten nog de gaatjes,
bestemd voor de verzegeling vóór de wedstrijd.
Maar helaas, veel meer dan dat heb ik niet
kunnen vinden. Wel vond ik nog in Motor-Revue, een Duitstalig Tjechies
motorsport blad enige fotootjes van een Bulgaarse rijder J. Toplodalski
op zo'n Jawa 350 Perak twin in de zesdaagse van 1955 in
Tjechië.
Het Tjechische team reed toen trouwens al op
250 en 350 Jawa's met swingarm achtervering.Het Tjechische team won deze
zesdaagse, evenals die van 1952, (Bad Aussee in Oostenrijk) waar
volgens de kalender foto die 350 Perak heeft meegedaan.
Duidelijk is wel, dat
deze uitvoering niet in grote antallen en vele jaren is ingezet in de
internationale motorsport. Wel de swingarm types vanaf 1955 in zowel 250
ééncylinder als 350 twin uitvoering, waarbij in ca 1958 de 360 graden
krukas is toegepast in zowel de motocross als ook de enduro.
Mijn Perak heeft dus
aluminium cylinders en zuigers met zeer grote spoelpoorten. Vrijwel net
zo groot als in de S-554.
De overbreng verhoudingen en de ketting
wielen zijn gelijk aan de standaard Perak. Ik hoorde, dat voor de 250
ééncylinder, waarmee het nederlandse team vaak heeft gereden, soms
alleen een kleiner vóórtandwiel werd toegepast.
Overige enduro
aanpassingen heb ik zelf gemaakt, zoals de stenenvanger voor de koplamp,
reserve stuurhandles, dubbele bekabeling, 3 bobines en 3 condensatoren,
zitje op het achterspatbord, beschermbeugels onder het carter. De
carburateur is een 26mm en met de sproeiers heb ik geëxperimenteerd,
tot de motor fijn liep en koud en warm goed wilde starten.
De banden zijn 19 inch
trial banden (3.00 breed), vrijwel niet meer te vinden! 3.25 moet
er eigenlijk op, maar niet gevonden.
De uitlaatbochten en hitteschilden zijn
nagemaakt van de foto door Tubex uitlaten in Wehl.
Verder heb ik de genoemde verzegeling d.m.v.
loodjes weer aangebracht.
Afgelopen zondag (april 2006) heeft de Perak
het prima gedaan in een Enduro voor klassiekers. Hij liep fantastisch
fijn en gaf geen enkel probleem. En dat kon lang niet iedere deelnemer
zeggen. Wel kreeg ik erg veel waardering voor de rijders in de jaren 50,
die toen beduidend harder door het terrein stoven, want de vering is op
ongebaande wegen wel erg minimaal.
Over het vermogen van
deze uitvoering is weinig te zeggen, maar is wellicht 15 pk. Ook de 250
uitvoering had toen ca 4 pk meer dan de standaard Perak.
De S-554 heeft al veel
meer specifieke zesdaagse onderdelen.
Het blok is een 360 graden twin
(gelijkloper), carburateur is 28 mm met sproeier 133. De overbreng
verhouding voor elke versnelling zijn anders dan van de standaard motor,
het voorste kettingwiel heeft 13 tanden i.p.v. 16.
Aluminium cylinders met grote in en uitlaat
kanalen, zuigers met erg grote spoelpoorten. In de krukas zijn de
balansgaten dichtgemaakt.
Verder zijn specifiek zesdaagse onderdelen
de spatborden, koplamp, zadel, rempedaal, voetsteunen en natuurlijk het
21 inch voorwiel. De rest is gewoon standaard. En ook hier weer 3
bobines en 3 condensatoren, hoewel er maar één stel contactpunten
gebruikt wordt, bougies ontsteken gelijktijdig.
Het blok levert 19 pk.
Specifieke wedstrijd
successen heb ik nog niet bij de hand, probeer die nog wel te vinden.
Rob, ik realiseer me dat het weinig echte gegevens oplevert, maar het is
niet anders. Wellicht kun je via de website nog vragen of er meer bekend
is bij iemand.
Documentatie over de Perak in de vorm van
een handboek heb ik al helemaal niet kunnen vinden, wel vond ik een
Zweeds handboek voor de militaire uitvoering van de S-554.
Ik hoop dat je hier toch
nog iets mee kunt, als ik meer vind, dan hoor je dat.
m.vr.gr. Bram Hartman
Hallo Rob,
Soms moet de hobby even
wachten, omdat er ook nog andere dringende zaken zijn. Maar nu kan ik je
toch de foto's van de Jawa S-554 Zesdaagse sturen voor jullie
website. Op enkele details na is de motor klaar, hij loopt eindelijk
goed en doet stiekum of het een Triumph is (trillen).
Ik heb nogal wat
problemen gehad om hem goed te laten lopen. Starten en lage toeren was
perfect, maar bij hogere toeren begon hij steeds te viertakten. Eerst in
de ontsteking gezocht want de carburateur en instellingen waren exact
volgens het Zweedse handboek (1965) voor de militaire versie. Maar
in de ontsteking was niets te vinden en toen een andere carburateur
(Jikov 2928 met sproeier 133) besteld in Finland. Helaas hetzelfde.
Toen herinnnerde ik mij een website waarop
een Jawa handboek stond afgedrukt voor de 353 en 354 met erg veel
gegevens maar ook een hoofdstuk over de specificaties en instellingen
van de 553 en 554 (1962). En hierin werd een carburateur genoemd
Jikov 2926SBD met sproeier 98.
Uiteidelijk een reeks
sproeiers (M4) gevonden voor deze 26mm carburateur en daarmee
loopt hij prima. Toen ook nog een reeks sproeiers(M6) gevonden voor de
2928 carburateur en met een sproeier van 115 i.p.v. 133 loopt hij ook
prima.
Maar een verklaring voor
deze grote verschillen heb ik nog niet kunnen vinden. Wellicht zijn er
toch wezenlijke verschillen tussen het militaire blok en het zesdaagse
blok. En ik weet niet welk blok ik nu heb.
Ook zijn er van 1956 tot 1965 diverse
streepnummers geweest van type 554, vanaf /01 tot en met /05, waarbij
deze laatste zeer waarschijnlijk de militaire is.
Maar binnenkort ga ik eens een wat langere
rit maken om hem wat in te rijden en uit te testen.
Maar vreemd blijft het. En mocht je iemand
weten die hier iets meer over kan vertellen, dan houd ik me aanbevolen!
Voorlopig ga ik genieten
van deze in mijn ogen prachtige motor. Er zit eeen krachtig geluid in en
hij voelt lekker fel aan.
En ik moet de km. teller weer open maken,
want de schaalverdeling is losgetrild. Dat wordt dan loctite.
Zo komt er vast nog wel meer voor de dag,
maar het is nog lang geen voorjaar.
Rob, tot ziens en de hartelijke groeten, Bram Hartman
|