JAWA 175 (VILLIERS) |
VILLIERS 1932 was een jaar van depressie. Een motorfiets die 15000 Kronen kostte, was nu een ondenkbare luxe, dus veel fabrieken waren gedwongen te sluiten. Onder hen was Premier, welke de produktie startte in 1908 en vanaf die tijd ongeveer 4000 motorfietsen had verkocht. In deze moeilijke tijden presenteerde Jawa de 175. "Betere machine voor minder geld" was de reklameslogan voor de simpele, aantrekkelijke motorfiets, gepresenteerd op de Praagse Spring Motor and Motorcycle Show. De prijs van 4650 Kronen was ongelofelijk laag, n.l. 30 % minder dan de vergelijkbare konkurrentie. Het motorblok van de Jawa was een 2-takt, 3 poorts ééncilinder van 172,6 cc, boring x slag van 57,2 x 67 en een vermogen van 5,5 pk (3,6 kW) bij 3750 t.p.m. en een kompressieverhouding van 6,7 : 1. De stroom voor de ontsteking kwam van een 15 W vliegwiel magneet. Het vermogen werd afgegeven via een droge enkele plaats koppeling aan de 3 versnellingsbak, welke werd bediend via een handle. Het door Jawa zelf ontworpen frame bestond uit aan elkaar gelaste, geperste stukken, net als de voorvork met spiraalveer ophanging (paralellogram). De inhoud van de onder de bovenste framebuis hangende tank was 10,5 liter (mengsmering 1 : 25). In het begin was het gewicht 70 kg en de bandenmaat 2.75 x 25. De max. snelheid lag tussen de 70 en 80 km/u, het brandstofverbruik was 3 - 3,5 l per 100 km. In 1932 Werden uit Engeland niet alleen motorblokken geimporteerd, maar ook versnellingsbakken, wielnaven, remmen, magneten, koplampen, karburateurs en kettingen. De motorfiets maakte een erg kompakte en aardige indruk en had iets sportiefs. Opmerkelijk was het uitlaatsysteem. De twee uitlaatpoorten leidden naar een groot gezamenlijk kniestuk, van waaruit de uitlaatpijp zonder demper kwam. Het eerste jaar werden er 3020 van deze Jawa's gemaakt, bijna 3x zoveel als de 500 in 3 jaar. De kleine Jawa was big business. Het motortje was ook bijna 3x zo goedkoop dan de zware 500 éénpitter. Het model bleef in produktie tot aan 1946. Tijdens de oorlog lag de produktie stil, net als bij alle andere merken. De motorfietsen werden verkocht in Popular en Standard-Special uitvoering, verschillend in verchroomde beplating en extra uitrusting. In 1933 werd de import van onderdelen voor de basisproduktie gestopt. Het Villiers motortje had nogal last van oververhitting en verbruikte heel veel brandstof. Een tweetakt motor met de befaamde Schnürle-omkeerspoeling leek de enige oplossing en dus zocht Janecek kontakt met Auto Union in Chemnitz, die het monopolie op de omkeerspoeling had. De Duitsers herinneren Janecek nog als een betrouwbare zakenpartner en Jawa kreeg een licentie voor de omkeerspoeling. Daarmee waren de warmteproblemen in één klap opgelost en zakte het benzineverbruik met zo'n 40 %. Jawa was zijn konkurrenten, die moeizaam probeerden het DKW oktrooi te omzeilen, daarmee een straatlengte voor. Men begon bij Jawa, onder licentie, nu zelf motorblokken te produceren, maar wel met Engelse magneten, karburateurs en kettingen. In hetzelfde jaar, steeg de omzet van de motorfietsverkopen uit boven die van de wapenproduktie in een verhouding van 18 : 3,5 miljoen Kronen. In 1934, waren de motoren uitgerust met Jawa 30 W magneten, Amal-Fischer karburateurs en nieuwe, kortere uitlaatpijpen met dempers. In het verloop van de volgende jaren, werden de machines voorzien van een nieuw zadel en een nieuwe tank op de bovenste framebuis. De motorblokken werden gerekonstrueerd tot een 7 poorts systeem met een vlakke zuiger. Geintroduceerd werden gelijkrichter, akku en als extra een elektrische klaxon. Het uitlaatsysteem werd opnieuw veranderd en bestond nu uit 2 lange dempers. Ook kreeg het een nieuwe cilinder met meer koelribben en meer vermogen. De 17 series van deze machines die gemaakt werden, verschilden onderling aanzienlijk. De 175 was zo'n sukses, dat Jawa in 1938 een serie van 50 machines maakte met dubbele bediening voor lesdoeleinden. Deze machines werden voor het eerst getoond op de Praagse show, waar bezoekers werd gevraagd hun vaardigheid te tonen. Natuurlijk was dit een publiciteitsstunt en de motoren waren dan ook groot nieuws in de populaire kranten van die tijd. Het was ook de eerste motorfiets met deze uitrusting, welke werd beschermd door een patent. Totaal werden er 27535 Jawa 175 machines geproduceerd en de prijs zakte geleidelijk tot 3490 Kronen in 1936. In 1930, bestond de Tsjecho-Slowaakse markt voor 94 % uit buitenlandse en maar 6 % eigen merken. In 1936 werd nog slechts 6 % geimporteerd en de rest was voornamelijk Jawa. De fabriek had dus haar doel bereikt. |
JAWA 175 VILLIERS 1932-1934 |
motortype cilinderinhoud compressieverhouding boring x slag maximum vermogen maximum koppel topsnelheid electrische installatie ontsteking startsysteem koppeling versnellingen overbrenging frame vering voor vering achter remmen voor remmen achter bandenmaat L x B x H gewicht leeg tankinhoud prijs in Nederland bijzonderheden |
ééncilinder luchtgekoelde tweetactmotor van
Villiers, vanaf 1933 in licentie gebouwde motorblokken van Jawa met het
Schnurle omkeerspoelsysteem. 172,6 cc 6,7:1 57,2 x 67 mm 5,5 pk (3,6 Kw) bij 3750 tpm 70-80 km/uur 15 watt vliegwiel magneet vliegwiel kickstarter droge enkele plaat 3, Albion versnellingsbak, handbediend. primair ??? secundair ketting aan elkaar gelaste, geperste stukken. paralellogram en spiraalveer geen trommel trommel 3.00 x 19 inch. 1910x740x850 mm 70 kg 10,5 liter bij de eerste modellen 4650 Kronen in Tsjechië in 1932, 3490 Kronen in 1936 zuiger met deflector vanaf 1933 eigen motorblok produktie onder licensie, prijs destijds 4590 Kc. |
De villiers zoals deze er in 1933 uit zag. "chobot" stond vermeld bij de foto. wie weet wat het betekent mag het melden. | ![]() |
![]() |
Het model van 1935. Let op de veranderde uiterlijke kenmerken, als koplamp, tank en uitlaatdempers. |