| JAWA "RUMPAL" 1929 |
| JAWA
"RUMPAL" 1929 De motorfiets werd voor het eerst gepresenteerd op de Praagse Autosalon, welke opende op 23 oktober 1929. De eerste Jawa verschilde van het Duitse model op verschillende punten. Opvallend was de grote druppelvormige tank. De halve liter werd aangedreven door een 498,7 cc (boring x slag 84 x 90) 4-takt eencilinder, welke 18 pk (13 kW) produceerde. Het blok was in de lengte geplaatst in een dubbel geperst frame. De voorvering geschiedde d.m.v. 4 ellipsvormige bladveren, achter was de motorfiets ongeveerd. De 3-versnellingbak, als eenheid uitgevoerd met het motorblok, werd met de hand, middels een hefboom bediend. Het achterwiel werd aangedreven via een kardanas met 2 rubberen koppelingen en haakse overbrenging (schuine vertanding). De remschoen zat op de kardanas. De bandenmaat van deze machine was 27 x 4 inch, het gewicht 175 kg en de max. snelheid 110 km/u. Het brandstofverbruik was 5-6 liter per 100 km. De Prijs was bepaald op 14890 Kronen, inklusief Bosch elektrische installatie. De motorfiets was ook leverbaar met een zijspan. In deze uitvoering was de max. snelheid ca. 95 km/u, het gewicht wel 280 kg en de prijs 17000 Kronen. Bij zijn debuut was de machine opvallend tentoongesteld om meteen een goede indruk te maken bij het publiek. Hij was rood met cremekleurige strepen en tankzijkanten. Al spoedig bleek dat een motorfiets van deze kategorie geen goede keuze was. De reden was de hoge prijs, zeker als je bedenkt dat hetzelfde jaar, Aero verscheen met een kleine eencilinder auto, welke in zijn basisuitvoering niet meer kostte dan de Jawa met zijspan. De halve liter leed aan enige kwalen, vooral de voorvork ging herhaaldelijk stuk. Daarom werden de volgende series uitgerust met een geperste voorvork, net als het frame. De konstruktie werd ook vereenvoudigd. Nieuw was ook de koplamp, deze keer van Bosch. De tweede serie motorfietsen in 1930, werden verkocht voor de gereduceerde prijs van 14000 Kronen. De derde serie (1931) verschilde van de voorgaande hoofdzakelijk door de nieuwe vorm van de uitlaatdempers. De originele had als bijnaam "granaat" en werd vervangen door een visstaart. Op de tank stond nu het nieuwe Jawa embleem in ovaal. Een verbetering was de nieuwe 4-versnellingbak. De derde serie kostte in solo uitvoering nu 12000 Kronen. De zware, dure motorfietsen kwamen in de tijd van ekonomische teruggang, dus Janecek's droom van massaproduktie moest worden uitgesteld. Toch moest worden erkend dat door alle verbeteringen de Jawa een zekere populariteit genoot. Totaal werden van deze eerste Jawa's, 1016 stuks gemaakt (tot aan 1931), helemaal niet zo weinig in die dagen. Door zijn robuuste verschijning kreeg het de bijnaam; "RUMPAL" (rammelkast). De krachtige motor bewoog veel eigenaren ertoe een zijspan aan te schaffen. De standaard rem op het wiel van het zijspan werd bediend door een apart pedaal naast het motorfiets rempedaal. Beide pedalen konden afzonderlijk of gelijktijdig worden bediend. Hoewel zwaar, was de 500 OHV erg betrouwbaar. (Wanderer
motorfietsen horen tot de pioniers van de Duitse motorfietsgeschiedenis;
de eerste motoren werden gebouwd in 1902 in de stad Chemnitz.. |
JAWA "RUMPAL" 1929-1931 een vroeg model |
| motortype cilinderinhoud compressieverhouding boring x slag maximum vermogen maximum koppel topsnelheid electrische installatie ontsteking startsysteem koppeling versnellingen overbrenging frame vering voor vering achter remmen voor remmen achter bandenmaat L x B x H gewicht leeg tankinhoud prijs in Nederland bijzonderheden |
eencilinder luchtgekoelde viertact kopklepper,
2 kleppen 498,7 cc 5:1 (later 6:1) 84 x 90 mm 16 pk Special: 18 pk beide bij 4400 tpm 110 km/uur Special: met zijspan 95 tot 100 km/uur ?? V 39 W Bosch magdynamo droge plaat 3, zijspanuitvoeringen 4 primair, secundair cardan met 2 rubber koppelingen dubbel wiegframe paralellogram met bladveerpakket geen trommel voor 3.25 x 19 achter 4.00 x 19 inch 2100 x 880 x 1360 mm (??????) wie weet het zeker??? 175 kg met zijspan 280 kg 15 liter, brandstofverbruik, 4-5 liter /100 km Olietank, 1.5 liter inhoud n.v.t. 12 - 17000 Kc in die tijd. niet succesvol, duur, 1016 gebouwd in 3 jaar. Standard en Special uitvoering Prijs destijds 12-17.000 Kc. In 1932 werd met de "Rumpal" deelgenomen aan de 6 daagse door A. Vitvar. Leverbaar met extra rem op zijspanwiel d.m.v. pedaal naast motor rempedaal. |
 |
Hiernaast afgebeeld de montagelijn van de Jawa 500 OHV. |
 |
De Jawa 500 OHV zoals deze er in 1931 uitzag. Let op de gewijzigde koplamp en de voorvork konstruktie. Ook zijn de uitlaatdempers veranderd en nog een aantal details. Bekijk de foto's voor de verschillen. |