JAWA 559/360

MODERNISERING

In 1962 verscheen de Jawa 250 type 559. Het betrof hier een gemoderniseerde motorfiets waarbij t.o.v. zijn voorganger, type 353, de koplamp in het bovenstuk was geintegreerd. Dit bovenstuk omvatte voor een deel ook het stuur. Ook de vormgeving van de snelheidsmeter was nieuw. Het achterlicht was van kunststof en de buddy was nu afsluitbaar. Wanneer men de buddy optilde kon men de beide zijopbergvakken bereiken. Het vermogen steeg van 12 pk (8,8 kW) naar 14 pk (10,3 kW) bij 5000 t.p.m. De kompressieverhouding was 7,7 : 1. De spoelkanalen die zich tot nu toe in het karter bevonden, zijn nu in de vernieuwde cilinder aangebracht. Daarom was de karburateur aan de cilinder bevestigd en niet zoals tot nu toe aan het motorgedeelte. De motor kreeg bovendien een startkarburateur die met een draaibare mof bij de gashandle werd bediend. De uitlaatbochten werden met moeren in de binnenwand van de cilinder geschroefd zodat de moeren veel kleiner konden worden. Bij de typen tot nu toe was de krukas driemaal gelagerd, eenmaal aan de kant van de akku en tweemaal aan de zijde van de primaire ketting. Bij de eerste series van type 559 was de krukas tweemaal gelagerd hetgeen echter niet gunstig bleek te zijn. Daarom keerde men na 1965 weer terug tot het oorspronkelijke konsept. In 1963 kreeg de Jawa type 559/03 een automatische centrifugaalkoppeling, een van de grote uitvindingen van de Jawafabrieken. Dankzij de gashandle die snel gasgeven toeliet en de smallere spatborden kreeg de motor iets sportiefs. Later werd de koppeling verbeterd om doorslippen bij plotseling gasgeven te voorkomen. Het ontkoppelingsmechanisme werd zodanig veranderd dat vooral ook geperste onderdelen gebruikt konden worden.  De rubber schokdempers in de naaf van het achterwiel verhoogde de levensduur van het aandrijfgedeelte. De voorvork werd ook veranderd. Dit type 250 cc werd tevens van een trekhaak voorzien om een kleine bagagewagen (PAV) te trekken, die een plaats vond acher het achterwiel. Het aanzuigsysteem werd verplaatst naar een plaats met minder stofontwikkeling. Voor landen met vrij grote kentekenplaten (BRD en Groot-Brittanie) Werd het achterdeel veranderd. Bij de modellen uit de serie die bestemd was voor de politie in Irak waren er ook wat verschillen. Sommige modellen werden met Magdynamo's, andere weer zonder startkarburatie geleverd. Een heel aparte was de Jawa 559/04/08 met dubbele besturing. Evenals de 250 cc machines werden ook de 350 cc motoren gemoderniseerd. Deze kwamen echter pas twee jaar later, n.l. in 1964 met typenummer 360 in produktie samen met de 250 cc werden ze tot 1974 gemaakt. De 350 was ook met een zijspan van Velorex leverbaar. Ook deze motorfiets beschikte over de automatische Jawa-centrifugaal koppeling. De machine gaf veranderingen te zien al naar gelang het land waarheen ze geexporteerd werd, Mexiko, Bolivia, de USSR, Groot-Brittanie of de DDR. En ook weer anders was de motor voor het distributienet van Neckermann  (postorderbedrijf). De 350 cc had een wisselstroom installatie. Type 360 verscheen ook in de "Californian" uitvoering (360/04). Zoals de naam al zegt betrof het hier een motorfiets voor de markt in de USA, waar Jawa zich een beste plaats had veroverd. De Californians onderscheidden zich van de basisuitvoering vooral door een sportievere styling, smallere spatborden, naar boven gebogen uitlaatdempers en een serie extra's. Al deze veranderingen drongen ook door tot de andere Jawa types.  

In 1961 mogen Jawa en CZ weer ieder hun weegs gaan. Jawa produceert de 250 en 350 cc modellen en CZ de lichtere modellen. In 1962 wordt het 250 cc model motorisch ingrijpend gewijzigd. De cilinder met gewijzigde spoelpoorten valt minder diep in het karter. De karburateur is nu rechtstreeks aan de cilinder bevestigd i.p.v. aan het karter zoals bij het vorige model. De zuigerpen komt nu 5 mm lager in een gewijzigde zuiger. De drijfstang is ook 5 mm korter gehouden. Hierdoor krijgt de motor een rustiger loop en 2 pk extra vermogen. De 250 cc heet vanaf nu type 559/02. Dit motorblok zal ook worden gebruikt voor de in Nederland weinig verkochte 250 cc Californians. 
De 350 cc heet vanaf 1964 type 360 en heeft ook lichte wijzigingen ondergaan.Ze blijven tot 1975 in produktie en bewijzen daarmee hun degelijkheid en duurzaamheid. Van 1954 tot aan 1975 zijn er ruim 1.4 miljoen motoren van deze typen verkocht naar 120 landen over de gehele wereld. 

Debuut Gemaakt tot/met type Inhoud cc Karburateur mengsmering LxBxH in mm bijzonderheden
1962 1974  559  248.5 Jikov2926 TH 1 : 25 1980x650x1020  
    559/01 idem Jikov2926 SD 1 : 25 1980x650x1020  
    559/02 idem Jikov2926 SD 11B 1 : 25 1980x650x1020  
1963 1964 559/03 idem Jikov2926SDb 1 : 25 1980x650x1020  
1967 1972 559/04 idem Jikov2926 SD 11b 1 : 25 1980x650x1020  
1962 1974 559/05 idem Jikov2926 SBDb 2769 1 : 25 1980x650x1020 SAHARA uitvoering
1964                        250   360/01 Automat 344 2926SBD 17b                 1:20                       1980x650x1025 "Panelka"
1964 1975 350   360 344 Jikov 2926SBD 17b  2926SBD 16b  1 : 25 1980x670x1025  

JAWA 559 
                                          1962 - 1974
JAWA 360                                            1964 - 1975
motortype
cilinderinhoud
compressieverhouding
boring x slag
maximum vermogen
maximum koppel
topsnelheid
electrische installatie
ontsteking
startsysteem
koppeling
versnellingen
overbrenging
frame
vering voor
vering achter
remmen voor
remmen achter
bandenmaat
L x B x H
gewicht leeg
tankinhoud
prijs in Nederland
bijzonderheden
één/tweecilinder luchtgekoelde zuigergestuurde tweetactmotor
248,5 cc                                             344 cc
6,6:1                                                   7:1
65 x 75                                               58 x 65 mm
12 (14)pk bij 4250 tpm                       16 (18) pk bij 4000 tpm

105 km/u                                            120 km/u
6 volt  14 Ah  45 Watt
accu/bobine
Kickstarter, gecombineerd start/schakelpedaal
meervoudige natte plaat, half automatisch
4
primair ketting       secundair ketting
enkelvoudig wiegframe
hydraulische telescoopvork
twee schokdempers
trommel  160 mm
trommel  160 mm
voor/achter 3.25 x 16 inch, fabrieksopgave. In de praktijk meestal achterband 3,50 x 16 inch.
1980 x 670 x 1025 mm
132 kg                                                   142 kg
13 liter
f 1645.--  (1973)                                   1980.-- (1964)
in 1972 was de compr.verh. al 7,7:1 en 8:1 en het vermogen 14 en 18 pk bij 5500 tpm. sigaarvormige einddempers ipv visstaarten. Typecode's 559 (250) en 360 (350) leverbaar in "Platom" uitvoering, met beenschilden. De hierboven afgebeelde motor is de "Automatic" van 1967
       AFSTELLEN ONTSTEKING   TERUG NAAR INDEX