In
1962 verscheen de Jawa 250 type 559. Het betrof hier een
gemoderniseerde motorfiets waarbij t.o.v. zijn voorganger, type 353,
de koplamp in het bovenstuk was geintegreerd. Dit bovenstuk omvatte
voor een deel ook het stuur. Ook de vormgeving van de snelheidsmeter
was nieuw. Het achterlicht was van kunststof en de buddy was nu
afsluitbaar. Wanneer men de buddy optilde kon men de beide
zijopbergvakken bereiken. Het vermogen steeg van 12 pk (8,8 kW)
naar 14 pk (10,3 kW) bij 5000 t.p.m. De kompressieverhouding was 7,7 :
1. De spoelkanalen die zich tot nu toe in het karter bevonden, zijn nu
in de vernieuwde cilinder aangebracht. Daarom was de karburateur aan
de cilinder bevestigd en niet zoals tot nu toe aan het motorgedeelte.
De motor kreeg bovendien een startkarburateur die met een draaibare
mof bij de gashandle werd bediend. De uitlaatbochten werden met
moeren in de binnenwand van de cilinder geschroefd zodat de moeren
veel kleiner konden worden. Bij de typen tot nu toe was de krukas
driemaal gelagerd, eenmaal aan de kant van de akku en tweemaal aan de
zijde van de primaire ketting. Bij de eerste series van type 559 was
de krukas tweemaal gelagerd hetgeen echter niet gunstig bleek te zijn.
Daarom keerde men na 1965 weer terug tot het oorspronkelijke konsept.
In 1963 kreeg de Jawa type 559/03 een automatische
centrifugaalkoppeling, een van de grote uitvindingen van de
Jawafabrieken. Dankzij de gashandle die snel gasgeven toeliet en de
smallere spatborden kreeg de motor iets sportiefs. Later werd de
koppeling verbeterd om doorslippen bij plotseling gasgeven te
voorkomen. Het ontkoppelingsmechanisme werd zodanig veranderd dat
vooral ook geperste onderdelen gebruikt konden worden.
De rubber schokdempers in de naaf van het achterwiel verhoogde
de levensduur van het aandrijfgedeelte. De voorvork werd ook
veranderd. Dit type 250 cc werd tevens van een trekhaak voorzien om
een kleine bagagewagen (PAV) te trekken, die een plaats vond acher het
achterwiel. Het aanzuigsysteem werd verplaatst naar een plaats met
minder stofontwikkeling. Voor landen met vrij grote kentekenplaten
(BRD en Groot-Brittanie) Werd het achterdeel veranderd. Bij de
modellen uit de serie die bestemd was voor de politie in Irak waren er
ook wat verschillen. Sommige modellen werden met Magdynamo's, andere
weer zonder startkarburatie geleverd. Een heel aparte was de Jawa
559/04/08 met dubbele besturing. Evenals de 250 cc machines werden ook
de 350 cc motoren gemoderniseerd. Deze kwamen echter pas twee jaar
later, n.l. in 1964 met typenummer 360 in produktie samen met de 250
cc werden ze tot 1974 gemaakt. De 350 was ook met een zijspan van
Velorex leverbaar. Ook deze motorfiets beschikte over de automatische
Jawa-centrifugaal koppeling. De machine gaf veranderingen te zien al
naar gelang het land waarheen ze geexporteerd werd, Mexiko, Bolivia,
de USSR, Groot-Brittanie of de DDR. En ook weer anders was de motor
voor het distributienet van Neckermann
(postorderbedrijf). De 350 cc had een wisselstroom installatie.
Type 360 verscheen ook in de "Californian" uitvoering
(360/04). Zoals de naam al zegt betrof het hier een motorfiets voor de
markt in de USA, waar Jawa zich een beste plaats had veroverd. De
Californians onderscheidden zich van de basisuitvoering vooral door
een sportievere styling, smallere spatborden, naar boven gebogen
uitlaatdempers en een serie extra's. Al deze veranderingen drongen ook
door tot de andere Jawa types.
In 1961 mogen Jawa en CZ weer ieder hun weegs gaan. Jawa
produceert de 250 en 350 cc modellen en CZ de lichtere modellen. In 1962
wordt het 250 cc model motorisch ingrijpend gewijzigd. De cilinder met
gewijzigde spoelpoorten valt minder diep in het karter. De karburateur is
nu rechtstreeks aan de cilinder bevestigd i.p.v. aan het karter zoals bij
het vorige model. De zuigerpen komt nu 5 mm lager in een gewijzigde
zuiger. De drijfstang is ook 5 mm korter gehouden. Hierdoor krijgt de
motor een rustiger loop en 2 pk extra vermogen. De 250 cc heet vanaf nu
type 559/02. Dit motorblok zal ook worden gebruikt voor de in Nederland
weinig verkochte 250 cc Californians.
De 350 cc heet vanaf 1964 type 360 en heeft ook lichte wijzigingen
ondergaan.Ze blijven tot 1975 in produktie en bewijzen daarmee hun
degelijkheid en duurzaamheid. Van 1954 tot aan 1975 zijn er ruim 1.4
miljoen motoren van deze typen verkocht naar 120 landen over de gehele
wereld.